„Na zlecenie resortu środowiska powstała „Analiza możliwości wprowadzenia systemu kaucyjnego dla opakowań”. Jej wyniki podsumował wiceminister środowiska Sławomir Mazurek. Trwają także prace analityczne zmierzające do wdrożenia do polskiego prawa tzw. pakietu odpadowego (waste package).
System kaucyjny w Europie
Ekspertyza potwierdziła, że system kaucyjny funkcjonuje, w różnej formie, tylko w 10 państwach europejskich: Chorwacja, Dania, Estonia, Finlandia, Holandia, Islandia, Litwa, Niemcy, Norwegia i Szwecja. Najczęściej są nim objęte opakowania z tworzyw sztucznych (głównie PET), metali (puszki aluminiowe) i szkła (butelki szklane).
Z analizy wynika, że w niektórych z państwach funkcjonuje prywatny podmiot, który obsługuje system kaucyjny (np. zrzeszenie producentów napojów). Przychody w tych systemach pochodzą z opłaty administracyjnej (płacą wprowadzający produkty w opakowaniach) lub z niezwróconej kaucji (trafia ona do operatora systemu zamiast do pobierającej jednostki handlowej). Z kolei w Finlandii system ten oparty jest na opłacie członkowskiej (system jest nieobowiązkowy i funkcjonuje opłata członkowska). W Szwecji natomiast właścicielem odpadów jest operator systemu, który czerpie dodatkowy dochód związany ze sprzedażą surowca.
W ramach prac nad wdrażaniem do polskiego prawa tzw. pakietu odpadowego (waste package) w szczególności w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, analizie będzie poddane wprowadzenie dodatkowych rozwiązań zwiększających poziom zbierania odpadów opakowaniowych, w szczególności pochodzących z gospodarstw domowych (innych niż system kaucyjny oparty o automaty).
Wiceminister Mazurek zaznaczył również, że obecnie rynek zagospodarowania wszystkich odpadów opakowaniowych w Polsce, oparty w dużym stopniu na systemie selektywnego zbierania odpadów komunalnych, wycenia się rocznie na ok. 70 mln zł (koszty zbierania, transportu, odzysku i recyklingu).
„Wprowadzenie systemu kaucyjnego, który w zależności od wariantu, będzie kosztował w perspektywie 5 lat 19–24 mld zł, obejmie wyłącznie koszty zbierania i transportu tylko części opakowań i odpadów opakowaniowych” – dodał wiceminister środowiska.
Przypomniał też, że Polska w 2016 r. osiągnęła wymagane poziomy recyklingu: 73,1 proc. dla papieru (wymagane: 61 proc.), 47,4 proc. dla tworzyw sztucznych (wymagane: 23,5 proc.) i 53,3 proc dla aluminium (wymagane: 51 proc.).
Scenariusze wprowadzenia systemu kaucyjnego w Polsce
System oparty o automatyczną zbiórkę
Pierwszy ze scenariuszy zakłada funkcjonowanie systemu opartego w całości o automatyczną zbiórkę za pomocą specjalnych urządzeń rozmieszczonych w punktach handlu detalicznego. Koszt pięcioletniego funkcjonowania takiego systemu wyniósłby ok. 24 mld zł. Na tę kwotę w dużej mierze składa się cena urządzenia: 75 000 zł za automat mały 120 000 zł za automat średni i 160 000 zł za automat duży. Łącznie należałoby zakupić ok. 118 000 takich urządzeń.
System mieszany
Drugi z przedstawionych scenariuszy zakłada system mieszany, czyli połączenie zbiórki w automatach w większych jednostkach handlu detalicznego z możliwością zwrotu opakowania w mniejszych jednostkach. Pięcioletni koszt funkcjonowania takiego systemu to ok. 19 mld zł.
„Systemy kaucyjne mogą być skutecznym sposobem w pozyskiwania surowców, jednak rozważając korzyści z ich wprowadzenia, pod uwagę należy brać także koszty ich funkcjonowania” – podkreślił wiceminister Sławomir Mazurek.
„Analiza możliwości wprowadzenia systemu kaucyjnego dla opakowań pokazała, że planowane wysokie koszty jego wprowadzenia nie równoważą potencjalnych korzyści dla systemu gospodarki odpadami” – dodał.(...)
Firma Delloite podaje według swoich szacunków opartych na polskich i międzynarodowych danych statystycznych i konsultacjach, że na polski rynek wprowadza się w przybliżeniu:
- 200 tys. ton butelek PET (plastikowe)
- 80 tys. ton puszek aluminiowych
- 500 tys. ton butelek szklanych
- 75 tys. ton opakowań wielomateriałowych
Ich łączna masa to blisko 900 tys, ton, co stanowi jedynie ok. 7 proc. całkowitej masy odpadów komunalnych.
Źródło: www.mos.gov.pl , biuro rzecznika prasowego MOŚ
Fot. pixabay.com, tabele z opracowania firmu Deloitte
Pełna analiza systemu kaucyjnego firmy Delloite w załączonym pliku pdf. pod tekstem
Państwo prawa za wasz bałagan płaci całe społeczeństwo a wy bierzecie pod skrzydła producentów opakowań wszelkiego rodzaju.Ciekawe ile kasy dostał od nich minister środowiska i jego zastępcy.