Granicę Wolnego Miasta Gdańska podzielono na sekcje oznaczone literami od A do G. Łącznie na granicy ustawiono 740 granitowych słupów granicznych z napisem Traite de Versailles/28 Juin 1919 i literami P od strony Polski, FD od strony Wolnego Miasta Gdańska oraz D od strony Niemiec. Jeden z nich zachował się w doskonałym stanie na terenie Mierzei Wiślanej w Przebrnie.

Trochę historii.

Granica sekcji A przebiegała od Morza Bałtyckiego przez Kolibki/Kamienny Potok, rzeką Swelinią, Lasami Oliwskimi do punktu granicznego w Sulmin/Otomin. Na odcinku blisko 40 km granicy ustawiono 206 słupów granicznych z literami FD i P. Wyznaczono również punkty przekraczania granicy, w których dokonywano odprawy paszportowej i celnej.

Sekcja B przebiegała od punktu Niestępowo/Lublewo Gdańskie, między Borczem i Majdanami do Jeziora Połęczyńskiego. Na odcinku liczącym około 30 km ustawiono 180 słupów oraz wyznaczono cztery przejścia graniczne.

Blisko 30 km granica sekcji C przebiegała od Połęczyna, zachodnim brzegiem Jeziora Łąkiego, przez punkt między Trzepowem a Szatarpami do punktu między Bożym Polem a Postołowem. Postawiono 137 słupów i otwarto pięć przejść.

Granica sekcji D przebiegała od punktu Boże Pole/Postołowo, przez punkt Gołębiewko/Gołębiewo Średnie, między Dalwinem a Sobowidzem, między Miłobądzem a Kolnikiem, przez Tczewskie Łąki do Wisły. Ten odcinek liczył ponad 30 km i postawiono wzdłuż niego 170 słupów granicznych oraz wyznaczono trzy przejścia graniczne.

Sekcja E przebiegała od Tczewskich Łąk środkiem Wisły do Mostów Tczewskich, przez Mosty Tczewskie do Lisewa i ponownie środkiem Wisły do początku Nogatu. Na odcinku ponad 28 km ustawiono tylko 6 słupów.

Liczący 58 km odcinek sekcji E miał początek w punkcie w Piekle/Biała Góra, przez Nogat do Zalewu Wiślanego. Ustawiono tu 24 słupy graniczne. Istniało 16 przejść granicznych, po kilka punktów kontroli celnej po stronie niemieckiej i polskiej (m.in. w Kałdowie, Sztutowie i Nowym Dworze Gdańskim). W kolejnych latach otwarto dodatkowo 10 przejść dla ruchu przygranicznego.

Po wybuchu II wojny światowej terytorium Wolnego Miasta Gdańska włączono w obszar niemieckiej Rzeszy, a graniczne słupy wykopywać i likwidować. Niewiele z nich zachowało się do współczesnych czasów.

Gdzie szukać historycznych punktów?

Na granicy Sztutowa i Krynicy Morskiej, w okolicy miejscowości Przebrno w doskonałym stanie zachował się jeden z 17 granitowych słupów granicznych sekcji G Wolnego Miasta Gdańska. Oprócz niego są jeszcze dwa z charakterystycznymi literami D i FD.

Droga do tych punktów jest dość prosta. Jadąc drogą wojewódzką nr 501 (w kierunku Krynicy Morskiej) przed znakiem z napisem Krynica Morska wystarczy skręcić w lewo obok nieczynnego ośrodka wypoczynkowego i iść ścieżką prowadzącą nad morze. Po drodze miniemy charakterystyczne słupy, jednak ten najważniejszy znajdziemy na zachód od zejścia na plażę przy samym pasie wydm.

To niesamowite wrażenie podróży w czasie, gdzie możemy dosłownie dotknąć historii i stanąć z nią oko w oko. Mimo upływu czasu, wciąż jest żywa...