Rozwiązanie Mały ZUS to zmiana od dawana wyczekiwana przez małych przedsiębiorców. Dzięki niej już od nowego roku najmniejsze firmy będą mogły uiszczać niższe, adekwatne do osiąganych przychodów składki na ubezpieczenie społeczne, a nie – jak do tej pory – w wysokości ponad 1200 zł miesięcznie.
Od wielu lat mikroprzedsiębiorcy zwracali uwagę na to, że wysokość obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne nie była skorelowana z ich możliwościami finansowymi. Stała podstawa wymiaru składek, niezależna od wysokości przychodów, była barierą w rozwoju małych firm oraz negatywnie wpływała na ich przeżywalność. To właśnie w momencie pojawienia się obowiązku opłacania pełnej wysokości składek ZUS, nawet 10 tys. przedsiębiorców rocznie decyduje się na zakończenie prowadzenia działalności gospodarczej. Mały ZUS ma pomóc małym firmom nie tylko przeżyć, ale także się rozwinąć i wejść na wyższy poziom.
"Mały ZUS, obok „ulgi na start” i preferencyjnej stawki ZUS przez pierwsze dwa lata działalności gospodarczej, to kolejny element wsparcia dla najmniejszych przedsiębiorców w obszarze zobowiązań związanych z ubezpieczeniem społecznym. Tym sposobem przedsiębiorcy będą mogli pewniej przejść przez trudne dla rozwoju firmy etapy " – powiedziała minister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz.
Dla kogo Mały ZUS?
To rozwiązanie dla najmniejszych przedsiębiorców, których roczne przychody z prowadzonej działalności gospodarczej nie przekraczają 30-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2018 r. jest to 63 tys. zł). Według szacunków MPiT z nowych przepisów skorzysta blisko 200 tys. najmniejszych przedsiębiorców, co przyniesie im prawie 5,4 mld zł oszczędności w ciągu 10 lat. Co więcej, należy spodziewać się , że liczba beneficjentów tego rozwiązania będzie wyższa, ponieważ, oprócz niemal 200 tys. uprawnionych, wiele osób zalegalizuje prowadzoną przez siebie działalność. Liczymy bowiem na to, że nowe przepisy przyczynią się również do ograniczenia szarej strefy.
Jak skorzystać z Małego ZUS-u?
Przedsiębiorcy chcący opłacać niższe składki od 2019 r., mają czas do 8 stycznia, na zawiadomienie ZUS-u o zmianie tytułu ubezpieczenia. Nowe kody ubezpieczeń (05 90, 05 92) zawarte są w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Następnie należy poinformować ZUS o przychodzie z prowadzonej działalności gospodarczej za poprzedni rok oraz o najniższej podstawie wymiaru składek. Powyższe informacje należy zawrzeć w imiennym raporcie miesięcznym (ZUS RCA) albo w deklaracji rozliczeniowej (ZUS DRA), jeżeli przedsiębiorca płaci składki wyłącznie za siebie.
W przypadku opłacania składek tylko za siebie przedsiębiorca powinien jednorazowo złożyć deklarację za styczeń danego roku do 10. dnia następnego miesiąca. Następnie do końca roku nie musi składać deklaracji. Obowiązek złożenia kolejnej deklaracji będzie się aktualizował w lutym kolejnego roku. W przypadku opłacania składek również za pracowników, imienne raporty miesięczne należy składać do 15. dnia następnego miesiąca.
UWAGA! „Mały ZUS” pozwala na obniżenie podstawy wymiaru składek tylko w przypadku ubezpieczeń społecznych (tj. emerytalnego, rentowego, chorobowego i wypadkowego). Składkę na ubezpieczenie zdrowotne należy płacić w pełnej wysokości.
ZUS będzie mógł weryfikować poprawność przekazanych danych i zobowiązać przedsiębiorcę do dostarczenia w ciągu 14 dni dokumentów potwierdzających wysokość rocznego przychodu za poprzedni rok kalendarzowy. W przypadku niewywiązania się z powyższego obowiązku ZUS ustali podstawę wymiaru składek w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Wyłączenia
Co ważne, zmiany nie będą dotyczyć przedsiębiorców, którzy rozliczają się w formie karty podatkowej i korzystają ze zwolnienia od podatku VAT. Powyższe uniemożliwia bowiem ZUS-owi pozyskiwanie danych do weryfikacji poprawności ustalenia najniższej podstawy wymiaru składek. Z kolei wprowadzenie wymogu prowadzenia min. 60 dni działalności gospodarczej w roku poprzednim ma wyeliminować nadużycia w postaci celowego zakładania albo wznawiania działalności na koniec roku kalendarzowego. Natomiast zawieszenie działalności gospodarczej lub jej rozpoczęcie w trakcie trwania danego roku kalendarzowego będzie skutkowało proporcjonalnym zmniejszeniem rocznego limitu przychodów uprawniającego do skorzystania z wprowadzonej zmiany. Zaś brak możliwości wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy ma zapobiec tzw. wypychaniu na samozatrudnienie. Z zaproponowanego rozwiązania zostały wyłączone również osoby korzystające z 24-miesięcznych preferencyjnych składek, ponieważ będzie ono dla nich zawsze mniej korzystne.
Źródło: Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii / UM Malbork