Obchody święta rozpoczęły się na stacji Kolei Wąskotorowej w NDG i scenkami, odgrywanymi przez Samodzielną Grupę Odtworzeniową „Pomorze”. To tu zbierali się wszyscy, którzy o godzinie 12.00 ruszyli wspólnie w pochodzie, upamiętniającym wędrówki pradziadków, dziadków, rodziców współczesnych Żuławiaków na te tereny. Przemarszowi towarzyszyły wozy i samochody wojskowe z tamtej epoki, a także nowodworski chór męski Rewelersów, który przy wtórze pianina, wykonywał pieśni z lat 40-tych.

Pochód zatrzymał się pod obeliskiem, poświęconym Żuławskim Pionierom, by uczcić ich pamięć krótką modlitwą i złożeniem kwiatów.

Następnie pochód wyruszył do Żuławskiego Parku Historycznego, gdzie wykonano wspólne zdjęcie wszystkich uczestników.

Dużym zainteresowaniem cieszyła się kuchnia osadnicza. Przygotowały ją żuławskie gospodynie, córki pierwszych osadników. Odtworzyły smaki, które przekazały im matki, stąd na stole pojawiły się czernina z ziemniakami, kuch – pomorska drożdżówka, kawa zbożowa, domowy ciemny chleb ze smalcem i ogórkiem kiszonym oraz amoniaczki – proste, domowe ciasteczka. Łazanki i pierożki przygotowali uczniowie z Technikum Gastronomicznego Zespołu Szkół nr 2 w Nowym Dworze Gdańskim.

Ważnym punktem dnia było otwarcie nowej wystawy w Żuławskim Parku Historycznym, zatytułowanej „Nowy początek 1945”, poświeconej sytuacji na Żuławach w pierwszych powojennych miesiącach. Otwarcia wystawy dokonał burmistrz Nowego Dworu Gdańskiego wraz z żuławskim osadnikiem, Stanisławem Zwolickim. Na wystawie, która na stałe zagości w Muzeum Żuławskim, można obejrzeć m.in. fragment wagonu, którym przyjeżdżali pionierzy, słup ogłoszeniowy wraz z informacjami dla mieszkańców i plakatami propagandowymi. Ciekawym elementem jest instalacja, symulująca odwadnianie Żuław. Każdy może spróbować swoich sił!

W ramach III Dnia Osadnika odbyły się również wykłady historyczne w sali konferencyjnej Żuławskiego Parku Historycznego. Pierwszy z nich - „Osadnicy na ziemi malborskiej w 1945 roku. Zmiany ludnościowe i kształtowanie się życia społecznego", wygłosiła mgr Jolanta Justa z Muzeum Zamkowego w Malborku; drugi mgr Bartłomiej Garba z Muzeum II Wojny Światowej pod tytułem „Sytuacja ludności na Żuławach po wkroczeniu Rosjan do końca 1945 r.".

Dzieci mogły spróbować swoich sił w robieniu szmacianych laleczek, zabawek, które osadnicy wspominają z rozrzewnieniem.

Dzień zakończył się emisją w Żuławskim Ośrodku Kultury filmu „Prawo i pięść” z roku 1964, zrealizowanego przez Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego na podstawie powieści Józefa Hena „Toast”.

Tegoroczne obchody Dnia Osadnika zgromadziły blisko 500 osób, w tym około 300 osób przebranych , uczestniczących w pochodzie. Mieszkańcy z roku na rok coraz chętniej biorą udział we wspólnym przemarszu. Szukają dawnych strojów, starych walizek, wózków, lamp, i innych rekwizytów. Pojawiają się również inicjatywy samych nowodworzan, w tym roku mieszkańcy jednego z domów na trasie pochodu, przebrali się, przygotowali posiłek dla maszerujących, włączyli się we wspólną zabawę.

W tym roku w święto zaangażowało się dużo dzieci. A to za sprawą nauczycieli lokalnych szkół m.in. z Nowego Dworu Gdańskiego, Drewnicy, Marzęcina, którzy chętnie przyłączają się do wspólnej sprawy. Obecne były również nowodworskie zuchy, które wraz z opiekunką stanowili silną grupę śpiewająco – maszerującą.

Zapraszamy już dziś na kolejny Dzień Osadnika, który odbędzie się na przełomie września i października przyszłego roku.

Marzena Bernacka-Basek