Pierwsi powojenni mieszkańcy
W maju 1945 roku, po zakończeniu II wojny światowej, Żuławy Wiślane, w tym obszar gminy Stare Pole, znalazły się w granicach Polski. Niemiecka ludność musiała opuścić te tereny, a od maja zaczęli napływać osadnicy i przesiedleńcy z różnych regionów Polski, m.in. z centralnej, południowo-wschodniej, Pomorza i Kresów Wschodnich. Przyjeżdżali głównie „za chlebem”, szukając ziemi i nowych możliwości życia na zniszczonych wojną terenach.
Pierwsi polscy osadnicy dotarli do Starego Pola już pod koniec maja 1945 roku, zastając opuszczone i zdewastowane domy oraz gospodarstwa. Wkrótce na terenie gminy zameldowało się kilkanaście polskich rodzin, a do końca roku liczba mieszkańców wzrosła do około 320. W kolejnych latach, do 1948 roku, do gminy przybywały kolejne fale osadników z różnych części Polski i Kresów, którzy osiedlali się często grupami z tych samych miejscowości.
Początki były trudne – osadnicy przywozili jedynie podstawowy dobytek i musieli zagospodarować porzucone, często zaniedbane gospodarstwa. Z czasem jednak warunki życia się poprawiały, powstawały instytucje i usługi: szkoła, poczta, warsztaty, sklepy oraz ośrodek zdrowia. Ważnym elementem życia społeczności była także działająca od 1946 roku cukrownia, która dawała pracę wielu mieszkańcom i była centrum lokalnego życia.
Pamięci pierwszych powojennych osadników
W niedzielę, 8 czerwca mieszkańcy gminy Stare Pole oraz zaproszeni goście uczestniczyli w wyjątkowej uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej, upamiętniającej pierwszych powojennych osadników, którzy 80. lat temu przybyli do tego regionu, aby zacząć nowe życie i wspólnie budować lokalną wspólnotę.
Obchody rozpoczęły się mszą świętą w kościele pw. św. Barbary w Krzyżanowie, odprawioną w intencji osadników. Następnie uczestnicy przeszli na skwer przy Urzędzie Gminy w Starym Polu, gdzie miała miejsce główna część wydarzenia — uroczyste odsłonięcie tablicy. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz gminnych, mieszkańcy, zaproszeni goście, rodziny pierwszych osadników oraz poczty sztandarowe ze Szkoły Podstawowej w Starym Polu, OSP Ząbrowo oraz OSP Stare Pole.
Zebranych gości powitał Wójt Gminy Jarosław Szturmowski, po czym symbolicznego odsłonięcia tablicy dokonali wspólnie: Wicewojewoda Pomorska Anna Olkowska-Jacyno, Wójt Gminy Stare Pole Jarosław Szturmowski oraz przedstawiciel rodzin pierwszych osadników, Kazimierz Papiewski. Po poświęceniu tablicy złożono pod nią kwiaty.
W trakcie uroczystości głos zabrały także panie Marcela Makowska, jedna z pierwszych osadniczek oraz Halina Łusiak, córka jednego z pierwszych mieszkańców gminy, które podkreśliły wagę pielęgnowania lokalnej historii i tożsamości. Podziękowania za troskę o pamięć pierwszych osadników przekazali również Wicewojewoda Pomorska Anna Olkowska-Jacyno oraz Józef Sarnowski, Członek Zarządu Województwa Pomorskiego.
Prezes Stowarzyszenia Aktywni Stare Pole, Alicja Boguszewska Pałyska podsumowała obchody 80-lecia przybycia osadników i wyraziła wdzięczność wszystkim zaangażowanym w organizację wydarzenia.
– „Niech ta tablica będzie znakiem naszej pamięci i dowodem szacunku dla tych wszystkich pierwszych osadników, którzy swoim życiem i pracą zapisali kolejny ważny rozdział w historii naszych miejscowości” – podkreślano podczas uroczystości.
Całe wydarzenie miało wyjątkowo podniosły, ale zarazem rodzinny charakter. Była to nie tylko forma uhonorowania pionierów gminy, lecz także doskonała okazja do budowania więzi między pokoleniami oraz wspólnego celebrowania lokalnej tożsamości i historii.
Zapraszamy do obejrzenia wideorelacji z tego wydarzenia.