- W tej chwili na początku procesu legislacyjnego jest projekt o metropolii łódzkiej, a projekt metropolii dla Pomorza będzie następny. Samorządy mają teraz trudne zadanie – mają coraz więcej zadań i coraz mniej pieniędzy na ich realizację. Radzą sobie z tym doskonale, ale nie jest to łatwe. Przez ostatnie 30 lat w Polsce wiele rzeczy nam się udało, ale samorządność to jest jeden z największych sukcesów po zakończeniu ery komunizmu. Zaczynamy operację legislacyjną dla Pomorza. Wyznaczamy jej operatora, którym będzie senator Ryszard Świlski. Liczę, że ze swoją energią i doświadczeniem samorządowym poprowadzi tę ustawę doskonale – mówił Marszałek Senatu Tomasz Grodzki.

Korzyści nie tylko dla miast, ale przede wszystkim dla gmin wiejskich

Samorządowcy OMGGS oraz Marszałek Województwa Pomorskiego spotkali się w środę 29 stycznia, w Gdańsku z Marszałkiem Senatu prof. Tomaszem Grodzkim. Rozmowa dotyczyła wznowienia prac nad ustawą metropolitalną dla Pomorza. Utworzenie związku metropolitalnego to korzyści nie tylko dla miast, ale przede wszystkim dla gmin wiejskich.

- Współpraca dużych i małych samorządów wokół największych miast jest esencją zrównoważonego rozwoju kraju. Związek metropolitalny to większy  dostęp dla mieszkańców wsi i małych miasteczek do specjalistycznej opieki medycznej, edukacji i rynku pracy. Działanie w obecnej formule – stowarzyszenia gmin i powiatów – pozwala nam realizować wspólne interesy. Efekty naszych działań są z roku na rok coraz bardziej widoczne. Jednak nie jesteśmy w stanie ani finansowo ani prawnie działać na taką skalę, jaka byłaby w pełni satysfakcjonująca dla wszystkich mieszkańców metropolii. Potrzebujemy do tego nowej formy współpracy między naszymi samorządami, jaką jest związek metropolitalny, chcielibyśmy tak, jak metropolia śląska móc sięgać po dodatkowe uprawnienia i środki finansowe – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska i prezes OMGGS.

- Od 2011 roku pokazujemy jako stowarzyszenie, czyli dobrowolne zrzeszenie samorządów, wolę współpracy, ale przede wszystkim efekty tej współpracy. Bez współpracy z OMGGS moja gmina radziłaby sobie znacznie gorzej. Jednym z przykładów jest szkoła metropolitalna. Teraz największym wyzwaniem dla mnie, ale też dla Żukowa czy Kartuz to integracja komunikacyjna z metropolią. Chcielibyśmy chociaż trochę zbliżyć się do standardów oferowanych przez Trójmiasto. Jako przedstawicielka gmin wiejskich popieram tę inicjatywę. Nasze dotychczasowe działanie udowadniają, że my na ustawę metropolitalną i korzyści z tego wynikające już zapracowaliśmy - mówiła Magdalena Kołodziejczak, Wójt Gminy Pruszcz Gdański.

Ponad 200 mln zł każdego roku dla Pomorza

Powstanie metropolii oznacza, że co roku na Pomorzu zostanie ponad 200 mln zł,  które obecnie trafiają do budżetu państwa. Kwota ta jest równowartością 5% podatku od osób fizycznych, która przysługuje związkom metropolitalnym. Dodatkowe pieniądze dla metropolii to:

- Metropolia na Pomorzu to przede wszystkim dodatkowe pieniądze dla naszego regionu. To możliwość połączenia wszystkich, nawet najbardziej odległych części Pomorza i północnej Polski z Trójmiastem - to wspólny bilet, częstsze połączenia, to kolejne węzły integracyjne, skoordynowane planowanie przebiegu dróg i terenów. To wszystko będzie możliwe dzięki ustawie o związku metropolitalnym, która zapewni dodatkowe fundusze na realizację wspólnych działań. Pomorskie samorządy doskonale potrafią ze sobą współpracować, o czym świadczy sukces Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot zarządza funduszami europejskimi o wartości 1,76 mld zł, co przekłada się na 177 projektów o wartości 3,13 mld zł. Z tych pieniędzy powstają przesiadkowe, finansowana jest termomodernizacja budynków publicznych, powstają nowe szpitale geriatryczne, a prawie 18 tys. osób bezrobotnych i zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem dostaje pomoc - mówił Mieczysław Struk, Marszałek Województwa Pomorskiego.

Potrzebne pilne prace nad ustawą metropolitalną

Powołanie metropolii to temat obecny w debacie publicznej od kilku lat. Za rządów PO-PSL przyjęto ustawę, która zakładała istnienie kilkunastu związków. Miały one powstać 1 lipca 2016 roku. Choć ustawę przyjęto, to rząd następnej kadencji nie wydał odpowiednich rozporządzeń do niej, a w 2017 roku przyjął nowy, przygotowany przez MSWiA, projekt ustawy o związku metropolitalnym jedynie w województwie śląskim.

W czerwcu 2016 roku samorządowcy zrzeszeni w Obszarze Metropolitalnym Gdańsk-Gdynia-Sopot podjęli jednogłośną decyzję o chęci utworzenia związku metropolitalnego w rejonie Trójmiasta. Pomysł poparł również Wojewoda Pomorski Dariusz Drelich. Inicjatywę wspiera także Unia Metropolii Polskich, Związek Miast Polskich, Związek Powiatów Polskich, a także Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego w Gdańsku, która w październiku 2019 roku zwróciła się do parlamentu o rozpoczęcie prac w tej sprawie.

- Od 2016 roku kierujemy do rządu PiS prośby o rozpoczęcie prac nad projektem ustawy. W 2017 roku OMGGS złożył do ówczesnej premier Beaty Szydło  projekt ustawy i wniosek o utworzenie metropolii na Pomorzu. Po utworzeniu metropolii na Śląsku, MSWiA miało przyglądać się kolejnym potencjalnym obszarom, w pierwszej kolejności naszemu. Niestety rozmowy z rządem poprzedniej kadencji nie przyniosły efektów. Apelujemy do różnych środowisk Pomorza: biznesowych, prawniczych, artystycznych, do organizacji pozarządowych, aby zaangażowały się w kampanię na rzecz powstania metropolii – mówił Jacek Karnowski, prezydent Sopotu.

- Mamy za sobą lata współpracy i budowania struktur samorządowych, skutecznie realizujemy Zintegrowane Inwestycje Terytorialne. Nauczyliśmy się takiego myślenia o metropolii, która z jednej strony daje szanse rozwojowe dużym miastom, ale przede wszystkim skupia się na zrównoważonym rozwoju całego regionu i wciąga mniejsze podmioty do skali korzyści. Ustawa metropolitalna to jest kolejne narzędzie, które wyposaży nas w konkretne środki finansowe. Wszyscy tu na Pomorzu jednym głosem mówimy o potrzebie ustawy metropolitalnej. Dzisiaj przedkładamy naszą prośbę do Marszałka Senatu, by rozpoczął pracę nad projektem, by zdynamizował ten proces. My na Pomorzu wiemy jak to jest ważne i jakie korzyści nam przyniesie – mówiłWojciech Szczurek, prezydent Gdyni.

Ochrona klimatu w pomorskim projekcie ustawy

Projekt ustawy, jaką samorządowcy OMGGS przekazali Marszałkowi Senatu, jest wzorowany na rozwiązaniach działającej od dwóch lat Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Związek metropolitalny zyskałby prawo do dysponowania 5% wpływów z podatków PIT od mieszkańców gmin członkowskich. Na Pomorzu na ponad 200 mln zł. Ustawa określa zadania związków metropolitalnych, wśród których są transport zbiorowy, przebieg dróg, strategia, planowanie i promocja. Projekt ustawy dla Pomorza zawiera także dodatkowe szóste działanie – adaptacja do zmian klimatu i ochrona środowiska.