Co tak dobrze się prezentowało? Z pewnością dochody. Zaplanowano je na ponad 200 mln zł. Dalej nadwyżka budżetowa zaplanowana na ponad 7 mln zł i przeznaczona (przynajmniej w teorii) na spłatę wcześniej zaciągniętego zadłużenia. Przypomnijmy, ze nadwyżka w tej kadencji ma wystąpić po raz pierwszy. Wcześnie były tylko deficyty budżetowe. Dodatkowo do uchwały budżetowej wpisano zwycięskie projekty z Budżetu Obywatelskiego oraz Budżetu Obywatelskiego Junior. Nie jest to takie oczywiste, ponieważ pomimo wytycznych Regionalnej Izby Obrachunkowej w poprzednim projekcie budżetu miasta zwycięskie projekty z BO i BOJunior nie znalazły miejsca. Zostały dopisane później, poprzez zmianę uchwały budżetowej. Czyli na początek wszystko wyglądało bardzo dobrze.

Analizując szczegóły dochodów już tak dobrze nie było. W szczególności dwie rubryki budziły spore wątpliwości. Po pierwsze opłata za odbiór odpadów. Na 2024 rok zaplanowano 12,7 mln zł. W czym problem? Na 2023 rok zaplanowano 12 mln i nie udało się tego zrealizować. Zabraknie do 1 mln zł. Mamy niewydolny system, który do tego nie jest reformowany. Można zakładać, że w 2024 roku zabraknie ponad 1 mln zł. Dlatego też za niezbyt realne należy uznać te założenia.

Druga kwestia to sprzedaż mienia komunalnego na poziomie 7 mln zł. W budżecie na 2023 r. zaplanowano z tego tytułu 9 mln zł i konkretnie wymieniono działki jakie będą sprzedawane. Plan udało się zrealizować tylko dlatego, że sprzedano grunt pod restauracją McDonald’s. Bez przetargu i w ogóle nie wspominając o tym w uchwale budżetowej na poprzedni rok. Zdecydowana większość z planowanych działek do sprzedaży nie została sprzedana. W tym roku działki planowane do sprzedaży to lustrzane odbicie z poprzedniego budżetu, nawet kolejność ulic podczas wymieniania tych działek jest taka sama. Co więc planuje nasz włodarz sprzedać, aby wypełnić plan budżetu na 2024 r.? Nie mamy już w mieście takich pereł jak grunt pod McDonald’s. Może tym razem bez przetargu „pójdzie” grunt pod Urzędem Miasta?

Jeśli w dziale dochodów „nie było już tak dobrze”, do w niektórych wydatkach jest wręcz źle. Na lokalny transport zbiorowy w 2023 r. wydano przynajmniej 6,5 mln zł. To te „darmowe autobusy” tyle nas kosztują. Nas, wszystkich mieszkańców miasta… W 2024 r. z dokumentacji przedstawionej przez MZK w Malborku koszty wyniosą co najmniej 7 mln zł. Co więc proponuje Burmistrz Miasta? (Burmistrz – ponieważ tylko Burmistrz może przedstawić projekt budżetu, nikt inny). Proponuje 4,775 tyś. zł. To oczywiste niedoszacowanie. Czy Burmistrz nie zna realnych kosztów funkcjonowania spółki miejskiej MZK w Malborku? Czy nie zapoznaje się z dokumentacją przez spółkę sporządzoną? Tego nie wiem. Wiem natomiast, że aby ulżyć w ciężkiej doli spółki zaproponował zwiększenie nakładów finansowych w tym dziale. W zeszłym roku wynosiło ono 4,770 tyś. zł. Jak łatwo policzyć zwiększenie ma wynosić 5 tyś. zł. Na cały rok. Nie wiem, czy to są kpiny w stosunku do radnych, którym ten projekt budżetu Burmistrz przedstawił, czy w stosunku do MZK w Malborku?

Kolejną pozycją wzbudzającą wątpliwości są środki przeznaczone na drogi publiczne. Jest ich mianowicie 1,5 mln zł mniej niż w planowanym budżecie na 2023 r. Samorząd chyba znów liczy, że zostanie obdarowany tymi środkami z „góry”.

Dodatkowo wspomnieć należy o miejskich instytucjach kultury. Środki finansowe zaplanowane na funkcjonowanie MCKiE, Biblioteki Miejskiej oraz Muzeum Miasta Malborka są tylko nieznacznie wyższe niż te zaplanowane w poprzednim budżecie. Znaczy to, że w/w instytucje zmagać się będą w tym roku z permanentnym niedofinansowaniem…

 Innym tematem jest finansowanie oświaty. W tym wypadku budżet miasta wydaje się mieć nieskończone możliwości finansowania. Plan budżetowy na rok 2024 wynosi 65,5 mln zł w stosunku do 59 mln zł zawartych w planie budżetu na 2023 r. I z tak radykalnie rosnącymi wydatkami nic się nie robi. Kilka lat wcześniej chociaż próbowano. Skutki były praktycznie niewidoczne, ale powołano zespół do spraw oszczędności w oświacie. Zespół ten znalazł oszczędności rzędu 200 tyś. zł przyczyniając się do zamknięcia schroniska młodzieżowego. Kropla w morzu… Dziś władze miasta nawet nie próbują udawać, że coś z tą kwestią chcą zrobić.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że nadwyżka budżetowa w wysokości ponad 7 mln zł jest tylko zapisem księgowym. Wynika ona ewidentnie z niedoszacowania wydatków, które powyżej opisałem. Nie będzie zatem spłacania wcześniej zaciągniętych długów, tylko przeznaczone będą na bieżące łatanie dziur budżetowych. Dodatkowo wspomnieć należy, że jeden z kredytów został tak zaciągnięty (i przez to sporo droższy!), że obecny Burmistrz, nawet jakby został wybrany na następną kadencję, nie będzie musiał go spłacać. Spłata tego kredytu zacznie się od roku 2028.

Podsumowując, stwierdzić należy, że budżet miasta Malborka na rok 2024 to produkt marketingowy na wybory. Pięknie opakowany „z wierzchu” i mocno „wynędzniały w środku”.

Adam Ilarz – RAJCA miejski

PS. Wszelkie analizy, głosy krytyki (konstruktywnej i merytorycznej – nie krytykanctwa) czy opinie można kierować do mnie pod adresem a.ilarz@um.malbork.pl

PS2. Zapraszam do przeczytania innych moich artykułów i komentarzy na www.facebook.com/adam.ilarz

PS3. Źródła jakie wykorzystałem:

1) projekt uchwały budżetowej na rok 2023,

2) projekt uchwały budżetowej na rok 2024.